Samen duurzaam Sustainable Energy & Environment (SEE)
Er is veel aandacht voor de energietransitie en daardoor zou je bijna vergeten dat er in Nederland nog een transitie gaande is, die naar een circulaire economie. Om beide uitdagingen tot een goed einde te brengen, is samenwerking tussen allerlei partijen hard nodig. Daar spelen wij met het zwaartepunt Sustainable Energy and Environment (SEE) een grote rol in.
Met SEE richten we ons langdurig op specifieke thema’s: een duurzame, betrouwbare en betaalbare energievoorziening; schone mobiliteit en een duurzaam gebouwde omgeving; een circulaire en biobased economie en méér toekomstbestendige professionals.
Als eerste opleider in Nederland bieden wij als HAN de minor Circulaire Economie aan, waarvan inmiddels ook een master te volgen is. In inspirerende leer- en werkomgevingen werken studenten vanuit allerlei studierichtingen en met allerlei verschillende achtergronden samen met docenten, onderzoekers en mensen uit het bedrijfsleven aan circulariteitsvraagstukken. In verbinding zijn met je omgeving, in élk aspect, staat wat dat betreft binnen deze minor ook echt centraal!
De belangrijkste rol van de mens is om in harmonie met de omgeving te zijn
“De focus binnen zowel onze minor als master Circulaire Economie ligt op meervoudige waardecreatie,” vertelt Frank Croes, trekker minor Circulaire Economie. “Daarbij kijk je naar hoe je waarde kunt creëren, die voorziet in een maatschappelijke behoefte en in harmonie is met de draagkracht van het ecosysteem. De minor bestaat uit een intensief programma; studenten zijn vier dagen per week bezig. We willen dat ze zich fundamentele vragen stellen als: ‘wie ben ik? Wat kan ik? Hoe neem ik straks mijn verantwoordelijkheid als ik in het economische domein kom te werken?’ Ook afgelopen jaar hoorde ik weer van studenten dat de minor hen aan het denken heeft gezet en zelfs een andere levensinstelling heeft gegeven. Dat stuk bewustwording is in mijn ogen het hoogst haalbare wat je kunt bereiken in een leeromgeving. Verder is het betrekken van de praktijk een belangrijk ingrediënt voor het succes van de minor. Daarom werken studenten en bedrijven één dag in de week samen in de Steck, een ondernemerscentrum in Doetinchem dat helemaal duurzaam gerenoveerd is.”
Harmonie
In Nederland en daarbuiten zullen we de manier van produceren en consumeren moeten gaan veranderen omdat onze grondstoffen opraken. Maar wat is de persoonlijke drijfveer van Frank, in 2018 HAN-docent van het Jaar, om deze minor zo gedreven aan te jagen? “In mijn ogen is het de belangrijkste rol van de mens om dingen in harmonie met je omgeving te doen. Sta eens stil bij die omgeving en hoe je daarbinnen functioneert. Kijk bijvoorbeeld eens naar alles wat nodig is geweest om de pen te maken die je in je hand houdt; qua kennis, vormgeving en materialen. Studenten wil ik daarbij leren om vanuit hun eigen expertise te onderzoeken hoe zij stappen kunnen zetten richting duurzaamheid. Zo kunnen zij straks op corporate niveau enorme verbeteringen qua economische, sociale en ecologische performance realiseren.”
Kennis opdoen en delen maar
“Wij willen alle kennis die we opdoen delen met belanghebbenden,” aldus Frank. “Dat leidde ook in 2018 tot boekpublicaties en artikelen in vakliteratuur. Daarnaast organiseerden we voor de vijfde keer ons congres Circulaire Oogst waar studenten resultaten lieten zien van hun onderzoeksprojecten.”
Circulaire Oogst 2018
- Metaal bewerken op zonne-energie: met metaalbewerkingsbedrijf Heudra in Ochten onderzochten studenten of zonne-energie gebruikt kan worden om metaalbewerkingsmachines aan te sturen.
- Licht huren: met het ledverlichtingsbedrijf CLS Led in Wijchen onderzochten studenten of musea licht willen huren in plaats van kopen. En met welke juridische vraagstukken zij dan rekening moeten houden.
- Restwarmte voor elektriciteit: met de ijzergieterij NIJG uit Nijmegen onderzochten studenten of het mogelijk is om restwarmte te onttrekken uit het productieproces om daarmee elektriciteit op te wekken.
Doortastende en maatschappelijk betrokken onderzoekers
Eén van de bedrijven waarmee binnen de minor Circulaire Economie wordt samenwerkt, is 24/7 Nature Power. Eigenaar Perry van der Bogt ontwikkelde een manier om de giftige gassen die tankschepen nu nog in de lucht lozen op te vangen en weer vloeibaar te maken zodat ze hergebruikt kunnen worden. Alleen krijgt hij niet de juiste vergunningen en locaties om zijn techniek in de praktijk te kunnen brengen. Twee studenten van de minor onderzochten voor hem waar dit door komt: “Ik vond het ontzettend knap hoe deze twee jongens zich verdiepten in de materie en doorpakten. Ze voelden echt een maatschappelijke verantwoordelijkheid voor dit milieubelastende probleem en wisten dit in te zetten om tot resultaten te komen. Ik was onder de indruk van hun manier van vragen: recht op de man af, doortastend, maar altijd heel beleefd. Dankzij deze professionele houding wisten zij de juiste mensen te spreken te krijgen, ook al wilden die lang niet altijd meteen meewerken. De kennis die studenten meebrengen is volgens mij onmisbaar voor bedrijven in de snel veranderende wereld. Een tweede samenwerking met de HAN en studenten van de minor Circulaire Economie staat dan ook alweer in de steigers!”
Samen Duurzaam Van hybride leeromgevingen naar een bruisend Innovatielab
Kunnen onderwijs, onderzoek, overheid en ondernemers hun krachten bundelen om de energietransitie mogelijk te maken? Jazeker! Dat blijkt namelijk uit de verschillende hybride leeromgevingen die wij in 2018 samen met het Industriepark Kleefse Waard (IPKW), provincie Gelderland en de gemeente Arnhem hebben opgezet. Hier komen de kennis en kunde van studenten en bedrijven samen. En met succes! In 2018 ontstonden niet alleen nieuwe initiatieven maar ook de plannen voor een professionaliseringsslag: het opzetten van een Innovatielab.
Samen Duurzaam Nieuwe energie vraagt om nieuwe mensen; hoe spelen wij daarop in?
Terwijl bedrijven zitten te springen om technisch talent, is het vanuit de hogeschool een uitdaging om aan deze groeiende vraag naar mensen te voldoen. Ook sluiten de toolkits van pas afgestudeerden niet altijd aan bij openstaande vacatures. Gemiste kansen voor beide partijen. In 2018 hebben we daarom samen met onze partners verschillende initiatieven ontwikkeld om deze Human Capital-uitdaging in de regio het hoofd te bieden, én met succes!
