Samen Slim Mobility as a Service: plankgas richting slim OV

In een wereld waar alles in recordtempo verandert door technologische ontwikkelingen kan ook het openbaar vervoer niet achterblijven. Onder de noemer Mobility as a Service werkt de HAN daarom samen met studenten en ov-aanbieders aan slimmer, gepersonaliseerd vervoer in de regio.

Slimmer

Het huidige openbaar vervoer kán niet alleen slimmer: die móet simpelweg ook slimmer. We leven in een rap veranderende tijd waarin we niet meer stug door kunnen met het ov zoals we dat gewend zijn. Steden worden steeds drukker en slibben op bepaalde plekken dicht, we worden ons steeds bewuster van de effecten van verkeer op het klimaat en technische ontwikkelingen gaan door het dak. Tijd voor verandering!

Om al die mobiliteitsproblemen aan te pakken is een nieuwe manier van reizen bedacht: Mobility as a Service. Binnen die noemer wordt niet alleen bekeken hoe je het beste om kunt gaan met drukte, maar ook hoe bepaalde buslijnen efficiënter kunnen worden gemaakt en hoe jij als reiziger zonder hindernissen van A naar B en C kunt. Smart vervoer dus, waardoor je je hele reis van tevoren kunt plannen, boeken en betalen via een app.

SCRIPTS

Studenten en onderzoekers van de HAN doen een flinke duit in het zakje als het gaat over Mobility as a Service. Samen met partners uit het werkveld en verschillende kennisinstellingen maakt de HAN-onderdeel uit van het project SCRIPTS: Smart Cities Responsive Intelligent Public Transport Systems. Binnen SCRIPTS is onderzoek gedaan naar hoe je online dienstverlening toe spitst op de klant, en hoe alle partijen zo soepel mogelijk met elkaar samen kunnen werken.

Een goed voorbeeld van een SCRIPTS-project is Breng Flex: een service die samen met ov-aanbieder Connexxion is doorontwikkeld. Het idee is simpel: onrendabele ritten op buslijnen in de regio worden vervangen door flexibele, kleinere busjes die je kunt reserveren via de app. Zo wordt er veel beter gekeken naar de behoeftes van de gebruiker, in plaats van die van de aanbieder.

OV op maat

“Daar werd het ook hoog tijd voor”, zegt Juul van Hout, directeur van Hermes/Connexxion. “Sommige ritten werden zo slecht gebruikt dat het zonde was er nog geld in te steken. Daarom hebben we in Breng Flex geïnvesteerd: dat is veel meer op maat gemaakt en bedient volledig die moeilijke onderkant van de markt. Uiteindelijk moeten dit soort diensten het hele ov op die moeilijke plekken gaan veranderen. Want zwaar onderbezette buslijnen laten rijden in één of ander gehucht? Dat wordt verleden tijd. Het is gewoon maatschappelijk onverantwoord.”

Hoe ziet zo’n ideale smart region op ov-gebied er straks dan eigenlijk uit? “Alle verschillende vormen van mobiliteit moeten uiteindelijk aan elkaar geknoopt gaan worden en met elkaar communiceren. Stel, je wil van A naar B. Dan moet je niet op vier verschillende plekken hoeven kijken hoe je daar het beste komt. Er moet een systeem komen waar je alles zelf in kunt regelen: dán en dáár pak ik een trein, vervolgens reserveer ik een plek in een bus, en voor het laatste stuk staat er meteen een deeltaxi of huurfiets voor me klaar. Het wordt de toekomst: een toekomst die het reisgedrag drastisch zal veranderen.”

Onderzoek

Om zo’n toekomst in goede banen te leiden is veel onderzoek nodig. Els van der Pool is lector Human Communication Development bij de HAN. Samen met een onderzoeksteam is ze nauw bij projecten als SCRIPTS betrokken en hard bezig die toekomst te onderzoeken. “Voor het ontwikkelen van MaaS-vervoersdiensten moet je gaan kijken naar de verschillende behoeftes van reizigers. Dus hebben we het veranderende reisgedrag en de online interactie met de klant onderzocht. Ook heb je bij dit soort publiek-private projecten te maken met veel verschillende partijen die je op elkaar af moet stemmen: vervoersaanbieders, app-ontwikkelaars en natuurlijk de overheid. Het komt dan aan op een goede samenwerking. Wij hebben onderzocht waar het schuurt in de samenwerking en welke oplossingen daarvoor pasten.”

Juist voor dat soort vragen is onderzoek vanuit -en samenwerking met- de HAN nuttig geweest, zegt Van Hout. “Wij kunnen wel van alles willen, maar we hebben partijen als de HAN nodig om te kijken of wat wij beogen ook daadwerkelijk mogelijk is en wat de resultaten zijn. Voor Breng Flex heeft de HAN zich bijvoorbeeld verdiept in de klantbeleving: hoe zit het met het gebruiksgemak van de app? Hoe kan die verbeterd worden? Hoe beleeft de reiziger zo’n reis eigenlijk en hoe maak je de nieuwe diensten aantrekkelijker? Allemaal vragen die wij als Connexxion niet allemaal zelf willen beantwoorden.”

Frisse blik

Om alle onderzoeksvragen zo goed mogelijk te beantwoorden hebben studenten van de HAN een belangrijke rol. Van der Pool: “In het SCRIPTS-project hebben we de hoofdopdracht opgeknipt in deelvragen die behapbaar waren voor studenten. Zo hebben Studenten Communicatie of Commerciële Economie zich gebogen over online interactie en reizigersgedrag. Ze beantwoorden zo niet alleen die vraagstukken, maar leren ook onderzoek te doen en samen te werken. Die kennisontwikkeling staat bij ons centraal. Bovendien hebben studenten vaak een frisse blik, die heel goed van pas kan komen.”

Sasha van Hal is zo’n student. “Vorig jaar heb ik als student Communicatie mijn afstudeerscriptie geschreven voor GoAbout: een partner in het SCRIPTS-project waar je al je reizen met één app kunt bestellen. Dat was erg leerzaam: ik kreeg te maken met wensen van verschillende partijen. Dat maakte het aanvankelijk uitdagend, maar zo’n project leert je hoe je je professioneel opstelt tegenover al die partijen. Uiteindelijk had ik echt het idee dat mijn adviezen ertoe deden. Zo zijn we, met elkaar, tot een goed eindresultaat gekomen.”

Inmiddels is het tijd om te schakelen naar de tweede versnelling, vindt Van Hout. “Willen we naar een volledig slim ov toe, dan moeten we last blijven houden van voortschrijdend inzicht. En hebben we die frisse blik vanuit de student ook nodig. Je blijven verwonderen is één van de belangrijkste dingen. Want als je alleen maar blijft doen wat je altijd gedaan hebt, is dat killing voor de innovatie.”